Ο πόλεμος είναι υπόθεση όλων μας

Ο πλανήτης μας χαρακτηρίζεται από θεμελιώδεις ανισότητες και αδικίες. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει φτώχεια, πόλεμος, δυστυχία, πόνος και καταστροφές και πολύ συνάνθρωποί μας βιώνουν καθημερινά μία πραγματικότητα που είναι τελείως διαφορετική από αυτή που πιθανώς να ζούμε εμείς. 

Θα σταθώ συγκεκριμένα στις πολεμικές συρράζεις που μαστίζουν διάφορα μέρη του πλανήτη και που ειδικότερα το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν γίνει πρωτοσέλιδο στα ΜΜΕ σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν με ενδιαφέρει να εξετάσω, το χώρος, το ιστορικό πλαίσιο, το ποιος φταίει, τι είδους πολιτικά παιχνίδια και συμφέροντα κρύβονται από πίσω και τι είδους συμφωνίες σφραγίζονται σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. 

Θα ήθελα να τονίσω το ανθρώπινο στοιχείο και να το δω μέσα από τα μάτια των ανθρώπων που βιώνουν το πόλεμο, αυτών που ο πόλεμος έχει γίνει κομμάτι της ζωής και της καθημερινότητάς τους, των παιδιών που για αυτά το "παίζουμε πόλεμο" δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι στον υπολογιστή ή μία ταινία στη τηλεόραση. Τα παιδιά αυτά δεν παίζουν πόλεμο. Αντιθέτως ο πόλεμος είναι η ίδια τους η ζωή, μία ζωή μέσα στην ανασφάλεια, το φόβο, την άγνωση λέξη αύριο ή μέλλον, την έλλειψη βασικών αγαθών που για πολλούς από εμάς θεωρούνται αυτονόητα. 

Τα παιδιά αυτά έχουν μεγαλώσει μέσα στη δυστυχία, έχουν βιώσει από τη κούνια τους, το πόνο, το κλάμα, την απόγνωση και στα αυτιά τους αντί να ηχούν μελωδίες, ηχούν οι ιαχές του πολέμου, οι σειρήνες, τα όπλα και οι ρουκέτες. Τα παιχνίδια τους είναι οι χρησιμοποιημένες σφαίρες, οι όλμοι και τα καταστραμμένα αντικείμενα. Οι πρώτες εικόνες που αντικρύζουν είναι αυτές του αίματος και οι πρώτες μυρωδίες που μένουν χαραγμένες στη μνήμη τους είναι αυτές της καμμένης σάρκας. 

Η εικόνα που περιγράφω, για εμένα συνοψίζεται και καθρεφτίζεται στη διπλανή φωτογραφία. Τι να πεις σε αυτό το παιδί; πώς να του εξηγήσεις ότι δεν φταίει για αυτή τη κατάσταση αλλά είναι υποχρεωμένο να τη βιώνει; τι αιτιολογία να του δώσεις για αυτή τη πραγματικότητα και τι ελπίδα; 

Πόσο ποιο μοιραίο και φρικτό είναι να πιστεύεις ότι η ζωή σου δεν είναι δεδομένη; ότι κάθε στιγμή μπορεί να μην υπάρχει αύριο, και όχι στη θεωρία, αλλά στην απάνθρωπη και σκληρή πραγματικότητα; τι ψυχολογική βία είναι αυτή να σου κλέβουν το μέλλον σου, να μη σε αφήνουν να ονειρευτείς, να ελπίζεις, να φτιάξεις μία ζωή όπως εσύ θες; πώς μπορείς να ζήσεις έχοντας παρέα το φόβο και να κοιμηθείς χωρίς εφιάλτες και με την αγωνία μήπως δεν ξυπνήσεις ξάνα; 

Στα μάτια του παιδιού αυτού, με τα ξεσκισμένα ρούχα, τα αχτένιστα μαλλιά, το λερωμένο πρόσωπο, που σφιχταγκαλιάζει τη χαλασμένη κούκλα του και της κλείνει τα μάτια για να μη βλέπει γύρω της το θάνατο, είναι ζωγραφισμένη η θλίψη, ο φόβος και ο τρόμος όχι για το αύριο αλλά για το σήμερα, για το τώρα, για τη κάθε ώρα, το κάθε λεπτό και το κάθε δευτερόλεπτο που περνάει. Στο άψυχο σώμα της πλαστικής κούκλας, το παιδί της φωτογραφίας βρίσκει ένα στήριγμα, μία παρέα και εξωτερικεύει το ενσώματο ένστικτο της επιβίωσης και της προστασίας. 

Τα παιδιά αυτά πέθαναν πριν καν προλάβουν γεννηθούν. Είναι περιπλανώμενοι ζωντανοί νεκροί. Τα τραύματα και ο πόνος της ψυχής δεν θα μπορέσουν ποτέ να γιατρευτούν και να γαληνέψουν. Ο φόβος έχει φωλιάσει και έχει ριζώσει μέσα στο DNA τους και έχει γίνει ένα με τη προσωπικότητά τους. Η προσπάθεια για επιβίωση έχει γίνει αυτοσκοπός και ο συνεχιζόμενος βιασμός της ψυχής τους είναι ανηλεής, ασταμάτητος και απάνθρωπος. 

Για όλους εμάς η πραγματικότητα αυτή είναι πιθανώς μία είδηση στη τηλεόραση, που έχουμε τη πολυτέλεια, αν μας χαλάει την αισθητική μας να γυρίσουμε κανάλι ή να κάνουμε delete ένα post στο Facebook ή το Twitter (από εκεί προέρχεται η συγκεκριμένη φωτογραφία). Θεωρούμε ότι αυτό που γίνεται δεν μας αφορά και είναι μακριά μας, ότι ποτέ δεν θα το βιώσουμε ή ποτέ δεν θα βρεθούμε σε αυτή τη κατάσταση. 

Είναι λάθος. Ο καπνός από τη φωτιά του πολέμου αργά αλλά σταθερά εξαπλώνεται σε όλο το πλανήτη και η οσμή του σημαίνει ότι ο θάνατος έρχεται μέσα στη μαύρη άμαξα και ξεχύνεται με τη μορφή πύρηνων μετώπων. Ας ξυπνήσει επιτέλους η διεθνής κοινότητα και ας δώσει τέλος σε αυτή τη θηριωδία, την αιματοχυσία και τη γενοκτονία. Ο πόλεμος μας αφορά όλους μας. Η ειρήνη είναι το πιο δυσεύρετο αγαθό και από αναφαίρετο δικαίωμα έχει γίνει προϊόν αγοραπωλησίας, συμφωνιών και προνόμιο των ολίγων. 

Ίσως δεν θα μάθουμε ποτέ τι βλέπει το παιδί στη φωτογραφία και όλα τα παιδιά του κόσμου που βρίσκονται στην ίδια θεση. Αυτό όμως που καθρεπτίζεται στα μάτια του πέρα από το φόβο, τη θλίψη και το πόνο είναι ένα μεγάλο ΓΙΑΤΙ. 

Από εμάς εξαρτάται αν το παιδί αυτό θα μπορέσει να δει τον ήλιο να ανατείλει και αύριο και να έχει μία ελπίδα για το μέλλον. Θα το αφήσουμε στη μοίρα του;